Gepubliceerd op 21-12-23

“Wees brutaal, heb lef! Er kan zoveel meer dan je denkt.”

Na twaalf jaar in de hotellerie gewerkt te hebben, besloot Victor van der Knaap de overstap naar jeugdzorg te maken. Hij volgde het zij-instroomtraject Jeugd- en Gezinsprofessional aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en sloot zijn studie af met het behalen van zijn diploma, waardoor hij zich nu SKJ kan registreren. Inmiddels is hij gestart als zij-instromer binnen jeugdzorg. “Alles heeft me positief verrast.”

Van hotelmanager naar jeugdzorgprofessional

“Ik koos destijds voor de hotellerie, omdat ik met mensen wilde werken. Met m’n poten in de klei staan, meewerken, direct contact. Maar hoe hoger ik in de boom kwam, hoe verder ik daarvan af kwam te staan. Dat gaf geen voldoening meer.”

Victor ging op zoek naar een nieuwe functie. “Al langer speelde ik met de gedachte om de overstap naar de zorg te maken. Zo zou ik nog steeds met mensen bezig zijn, maar dan op een andere, meer betekenisvolle manier. Via het Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam nam ik deel aan het oriëntatieprogramma Zorg en Welzijn, waarin allerlei aspecten van zorg aan bod kwamen. Daar kregen we een gastles van een docent aan de HvA, die een documentaire liet zien over een meisje in jeugdzorg. Dat maakte iets in me los, er klikte iets. Ik voelde dat ik mensen iets wilde meegeven, iets wilde betekenen voor hun toekomst. Bij ouderen kan dat niet zo goed meer, maar bij jongeren wél. Bovendien ben ik zelf zo veilig en onbezonnen opgegroeid, dat gun ik gewoon iedereen.”

Op zoek naar een werk- en leerplek

Vanuit de oriëntatie schreef Victor zich in voor het zij-instroomtraject van de HvA, dat toen werd uitgerold als pilot. “Vorig jaar november startte ik met het traject. De eerste vijf maanden bestonden uit onderwijs. Vanaf maart combineerden we werken en leren door naast school te starten bij een jeugdzorgorganisatie. Dat vooruitzicht vond ik heel spannend. Hoe moet ik werken straks gaan bolwerken met school ernaast? Wat als ik het niet leuk vind, of ik mijn registratie niet haal?”

Die twijfels bleken gelukkig ongegrond. “De opleiding organiseerde een matchingsdag waarop we konden speeddaten met verschillende organisaties, om zo een werk- en leerplek te vinden. Tijdens een gesprek met Jeugdbescherming voelde ik weer dezelfde klik als eerder tijdens de gastles. Zij voelden die match gelukkig ook. Na een paar vervolggesprekken wist ik het zeker: bij Jeugdbescherming klopt het allemaal, dit is precies waar ik behoefte aan heb.”

Niet altijd geluk

“Ik besef dat ik geluk heb gehad dat ik mijn werk- en leerplek snel heb gevonden. Dat gold niet voor al mijn klasgenoten. Sommigen van hen hebben veel moeite gehad met het vinden van een plek, vooral bij kleinere organisaties. Als je als zij-instromer binnen jeugdzorg aan de slag gaat, is het nodig dat een organisatie voldoende begeleiding geeft. Dat is voor sommige organisaties een drempel.”

“Soms hoorde ik van klasgenoten: ‘Alles werkt tegen. Het is lastig om een plek te vinden’. Toen heb ik me wel voorgenomen: als dat bij mij gebeurt, moet ik deze periode maar zien als vijf maanden, waarin ik veel ervaring opdoe en mijn SKJ-registratie behaal. Als ik die eenmaal heb, gaan er een heleboel deuren open. Die houding maakte het proces laagdrempeliger voor mezelf en dat hielp.”

"Er staan enthousiaste mensen te springen om in dit werkveld aan de slag te gaan. Tegen organisaties wil ik dan ook graag zeggen: durf het aan, ga in elk geval het gesprek aan."
Victor van der Knaap,  Zij-instromer

Een meevaller

Uiteindelijk is het gehele traject tot registratie enorm meegevallen, vertelt Victor. “Alles heeft me positief verrast. Vooraf hoorde ik dat het traject aardig wat voeten in de aarde zou hebben en had ik eerlijk gezegd geen idee wat ik kon verwachten. Ik wilde aan de slag in jeugdzorg, maar wist tegelijkertijd nog helemaal niet wat ik precies wilde doen. Het was wennen om opeens weer student te zijn, maar ik vond het heel leuk. De hoeveelheid stof die we in tien maanden tijd behandelden was veel, maar we zijn goed begeleid vanuit de Hogeschool. Alle benodigde onderdelen, zoals werkuren en theorie, werden tijdens de opleiding behandeld en afgetikt. Het was heel duidelijk wat er van me verwacht werd en welke stappen ik moest doorlopen.”

Competenties op zak

“Ik ontdekte dat ik veel van de competenties al in me had. Ik was alleen gewend ze in een andere context toe te passen. Zo heb ik altijd al met mensen gewerkt. Oprechte interesse, nieuwsgierigheid, enthousiasme – zulke eigenschappen hebben me zeker geholpen in dit nieuwe werkveld. Dat ik nu meer op mijn handen moet zitten is wel iets waar ik aan moet wennen. Als er in het hotel een noodsituatie was, keek iedereen naar mij: ‘Victor, wat gaan we doen?’ Ik was gewend direct in actie te komen en overal meteen een klap op te geven. In jeugdzorg is alles meer een proces; we werken in stapjes naar het einddoel. Acties en keuzes moet ik vaak meer bij de gezinnen zelf laten. Als ik nu van hen dezelfde vraag krijg, is mijn antwoord: ‘Wat hebben jullie nodig? Hoe kan ik jullie ondersteunen?’”

Durf het aan

“Natuurlijk heb ik voor deze carrièreswitch wel iets moeten opgeven. Zo heb ik wat moeten inleveren qua salaris. Maar dat is het absoluut waard geweest. Ik ga elke dag met zoveel plezier uit bed om dit werk te gaan doen én ik kom ook weer met plezier thuis. Bovendien heb ik nu meer vrije tijd dan toen ik nog in de horeca werkte. En dat ik niet meer dag en nacht hoef aan te staan is ook wel fijn.”

Dat een goede werk- en leerplek essentieel is, daar is Victor van overtuigd. “Die heb je gewoon nodig om je registratie te kunnen behalen. Daarbij geeft het je ook de kans om te kijken wat bij je past en wat het werk precies inhoudt. Iedereen die een zij-instroomtraject doet, heeft ervoor gekozen het roer volledig om te gooien. Dat verdient respect, vind ik. Er staat een hele groep enthousiaste mensen te springen om in dit – soms zware – werkveld aan de slag te gaan. Tegen organisaties wil ik dan ook graag zeggen: durf het aan, ga in elk geval het gesprek aan. Als je op basis van enkel een cv iemand afwijst, doe je echt afbreuk aan die persoon. Elke zij-instromer heeft een verhaal en maakt deze keuze met een reden. Zijn we in jeugdzorg niet altijd op zoek naar hoe we anderen kunnen helpen, naar wat er wél mogelijk is? Durf dan ook op die manier naar je eigen mensen te kijken.”

Vind de mogelijkheden

En wat is Victors belangrijkste tip voor potentiële zij-instromers die een werk- en leerplek binnen jeugdzorg zoeken? “Wees brutaal, heb lef! Dat heb je sowieso nodig in dit werkveld. Pak de telefoon en bel de organisaties waarvan je denkt: dit zou wel eens iets voor mij kunnen zijn. Bij klasgenoten heb ik gezien dat dit lukt. Sommige organisaties die zij benaderden hadden in eerste instantie vaak twijfels. Als je uitlegt dat je een traject volgt, blijken jeugdzorgorganisaties open te staan voor (nog) niet SKJ-geregistreerde professionals. Er is zoveel meer mogelijk dan je vaak denkt, maar je moet er wel zelf achteraangaan. Ga samen het gesprek aan, ontdek de mogelijkheden. Ga ervoor!”

Dit artikel is overgenomen van de site Jeugdzorg Werkt.